دکتر محمد فاضلی مطرح کرد:
چرا کشاورزانی با درآمد میلیونی مالیات نمی‌دهند؟
من اطمینان دارم شما جزء اکثریت مردمی هستید که به آن‌چه در این یادداشت، می‌نویسم و می‌پرسم حتی فکر نکرده‌اید. نوشته و سؤالم درباره معافیت مالیاتی است. بگذارید قبل از ورود به مسأله اصلی، از این خبر شروع کنم که مجلس روز سی بهمن، کارمندان دولتی و غیردولتی دارای درآمد تا سقف سالیانه ۳۳ میلیون تومان، و کسبه و مشاغل تا سقف ۲۵.۸ میلیون تومان را از مالیات معاف کرد. این یعنی کارمندانی که تا ماهی ۲۷۵۰۰۰۰ تومان حقوق می‌گیرند و کسبه‌ای که تا ماهی ۲۱۵۰۰۰۰ تومان درآمد دارند از مالیات معاف هستند. معافیت مالیاتی صاحبان درآمد‌های پایین در همه جهان متداول است، اما معافیت مالیاتی مسأله‌ای بسیار عظیم‌تر از معافیت کارمندان و کسبه‌ای با این سقف‌های درآمدی است.
من می‌دانم که مالیات ابزاری برای تنظیم‌گری هم هست و فقط منبع درآمد دولت نیست. مالیات برای رسمی کردن اقتصاد، تنظیم انگیزه‌های فعالان اقتصادی و برای مثال کاهش مالیات در یک بخش به‌منظور جلب سرمایه‌گذاری در آن کاربرد دارد. پرسش‌هایم، اما علی‌رغم این دانسته، کماکان اهمیت دارند، پس حالا می‌توانیم یک گام به اصل مطلب نزدیک‌تر شویم.
فصل اول از باب چهار قانون مالیات‌های مستقیم (با اصلاحات ۳۱/۴/۱۳۹۴) به معافیت‌های مالیاتی اختصاص دارد و مواد ۱۳۲ تا ۱۴۶ را در بر می‌گیرد. این مواد فعالیت‌هایی را تشریح می‌کنند که «مالیات با نرخ صفر» دارند، یعنی فرد حقیقی یا حقوقی (مؤدی مالیاتی) باید درآمدهایش را اظهار کند، دفاتر و حساب‌های مالیاتی داشته باشد و سازمان امور مالیاتی هم درآمد مشمول مالیاتش را حساب میکند، ولی نرخ مالیات برای آنها صفر است. خاصیت این کار آن است که مؤدی مالیاتی در نظام اقتصاد رسمی قرار می‌گیرد و درآمد و حساب و کتابش مشخص است و پس از پایان دوره زمانی معافیت مالیاتی حمایتی، امکان اخذ مالیات وجود دارد. برای مثال، «۱۰۰ درصد درآمد ابرازی دفاتر گردشگری و زیارتی دارای مجوز از مراجع قانونی ذی‌ربط که از محل جذب گردشگران خارجی یا اعزام زائر به عربستان، عراق و سوریه تحصیل شده باشد، با نرخ مالیاتی صفر محاسبه می‌شود.» (بند «ز»، ماده ۱۳۲)، اما هنوز به پرسش اصلی نرسیده‌ایم.
عجیب‌ترین فصل و ماده این قانون، فصل دوم از باب سوم (مالیات بر درآمد) است: مالیات بر درآمد کشاورزی. ماده ۸۱ این قانون می‌گوید «درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور و ماهیگیری، نوغان‌داری، احیای مراتع و جنگل‌ها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.» دولت طبق همین قانون موظف بوده تا پایان برنامه سوم توسعه (الان برنامه ششم هستیم) مطالعات لازم برای تعیین آن فعالیت‌هایی که ادامه معافیت مالیاتی آنها ضرورت دارد را انجام دهد و لایحه به مجلس بدهد. ماده ۱۴۱ همین قانون نیز تصریح میکند که صددرصد درآمد حاصل از صادرات محصولات کشاورزی هم مشمول مالیات نرخ صفر است.
سؤال: آیا همه کشاورزان، دامداران، زنبورداران و بقیه فعالان بخش کشاورزی درآمد سالیانه کمتر از ۳۳ میلیون تومان (سقف معافیت مالیاتی کارمندان) دارند که باید از مالیات معاف باشند؟ آیا پرسیده‌اید چرا کشاورزان بزرگ‌مالک با ده‌ها، صد‌ها و هزاران هکتار زمین و درآمد‌های میلیارد تومانی، یا گاوداری‌های بزرگ با صد‌ها یا هزاران رأس دام یا واحد‌های بزرگ پرورش طیور یا جنگل‌داری از مالیات معاف هستند؟
ارزش اقتصاد کشاورزی ایران چقدر است؟ وزیر کشاورزی در پنج فروردین ۱۳۹۷ ارزش تولیدات کشاورزی ایران را بیش از ۷۰ میلیارد دلار اعلام کرده است. اگر معافیت مالیاتی مثل کارمندان با حقوق پایین، شامل کشاورزان خرده‌مالک و کم‌درآمد شود، همه این میزان مشمول مالیات نمی‌شود، اما اگر فقط ده درصد مالیات – صرف‌نظر از مالیات پلکانی – مشمول بخش کشاورزی شود، ۷ میلیارد دلار (معادل هفتاد هزار میلیارد تومان با دلار ده هزار تومان) مالیات بخش کشاورزی است.
چرا لایحه مالیات‌های بخش کشاورزی از ابتدای برنامه سوم تا به حال تدوین نشده و اثر مالیات ندادن این بخش در اقتصاد ایران، و مدیریت بخش آب و خاک چیست؟ چرا کشاورزی معاف از مالیات است؟ آیا همه کشاورزان از کارمندان معاف از مالیات کم‌درآمدتر هستند؟ آیا صادرکنندگان کالاهای کشاورزی با درآمد‌های میلیون دلاری باید معاف از مالیات باشند؟ آیا درآمد‌های مالیاتی کشاورزی در شرایط تحریم و تنگنای مالی دولت که سبب افزایش فشار مالیاتی بر صنعت و خدمات (دو بخش اشتغال‌زا) می‌شود، نمی‌توانست از فشار بر این دو بخش بکاهد؟
حذف معافیت مالیاتی بخش کشاورزی با کدام منطق صورت می‌گیرد؟/ آغازی بر پایان امنیت غذایی در ایران!
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، حمایت از صنعت کشاورزی و کشاورزان، یکی از سیاست های کشور در طول سالیان گذشته بوده است چرا که تولید محصولات کشاورزی و عدم وابستگی به سایر کشورها، یکی از اولویت های هر کشوری محسوب می شود و یقینا هر کشوری که بتواند در تولید محصولات کشاورزی خودکفا شود و حتی با مازاد تولید، بتواند صادرات داشته باشد، یک امتیاز مثبت برایش ثبت می شود. در این میان، اعمال سیاست ها برای حمایت از کشاورز و صنعت کشاورزی، می تواند عامل مهمی برای افزایش انگیزه برای تولیدات محصولات کشاورزی باشد، به همین دلیل، در طول سالیان گذشته شاهد معافیت مالیاتی کشاورزان در کشورمان بوده ایم که به دلیل حمایت از کشاورزان صورت گرفت اما اخباری در طول روزهای گذشته در خصوص حذف این معافیت مالیاتی برای کشاورزان توسط دولت مخابره شده است. طبق مفاد ماده ۸۱ قانون مصوب اسفندماه ۱۳۶۶ و اصلاحیه بعدی آن، درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری از پرداخت مالیات معاف هستند اما تلاش اخیر کمیسیون اقتصاد دولت در جهت تصویب مصوبه لغو معافیت مالیاتی کشاورزان و دامپروران در شرایط نابسامان اقتصادی فعلی کشورمان، جای سوال دارد که انتقادی زیادی را از سوی کشاورزان به دنبال داشته است. در مهر سال جاری کمیسیون اقتصاد دولت در “لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم” تصمیم گرفت تا کلیه معافیت‌های بخش کشاورزی و زیر بخش‌های آن را حذف کند. طبق این مصوبه درآمد مشمول مالیات سالانه اشخاص حاصل از فعالیت‌های بخش کشاورزی (کلیه زیربخش‌ها) تا یکصد میلیون تومان به نرخ صفر و مازاد آن طبق مقررات فصول پنجم و هفتم این باب، مشمول مالیات می‌شود. همچنین؛ مقرر شده است تا تدقیق و تنظیم اعمال ضرایب هر کدام از زیر بخش‌ها توسط وزارت امور اقتصاد و دارایی با همکاری وزارت جهاد کشاورزی تهیه و به تصویب هیات وزیران برسد. کارشناسان بر این باورند حذف معافیت مالیاتی بخش کشاورزی در شرایطی که تحریم و شیوع ویروس کرونا باری سنگینی برای حفظ امنیت غذایی بر دوش کشاورزان گذاشته، اقدام غیر منطقی است.
طرحی که باعث پایان قصه کشاورزی در ایران می شود
به گفته کارشناسان صنعت کشاورزی، این طرح فقط در شرایطی قابل دفاع است که زیر ساخت های یک صنعت سودآور فراهم شده باشد و به دلیل اینکه بخش کشاورزی کشورمان زیر ساخت های لازم را ندارد، می تواند برای کشاورزان زیان بار باشد؛ از این ها گذشته شیوع ویروس کرونا در کشور باعث آسیب زدن به بخش های مختلفی از کشور شده است و بخش کشاورزی هم از این مقوله جدا نبوده و از طرفی دیگر، تحریم های ظالمانه بیگانگان و همچنین نوسانات آب و هوایی، باعث شده که کشاورزان برای تولید محصولات کشاورزی به مشکلات عدیده ای مواجه باشند.
در طول ماه های گذشته اخباری نیز در خصوص افزایش قیمت سموم و کودهای شیمیایی و فرآورده های کشاورزی به گوش رسید و همه این ها می تواند عاملی برای کاهش انگیزه کشاورزان برای تولید محصولات کشاروزی باشد و همین روند اگر ادامه پیدا کند، عاملی برای متضرر شدن کشاورزان و در نهایت کاهش انگیزه برای تولید محصولات کشاورزی شود و به موازات آن، شاهد افزایش قیمت محصولات کشاورزی به دلیل عرضه ناکافی در کشور خواهیم بود و این امر، دولت ها را مجبور به واردات محصولات کشاورزی می شود که در این صورت، سالانه ارز زیادی از کشورمان به دلیل خرید این محصولات خارج خواهد شد. دریافت مالیات از بخش کشاورزی به معنی کاهش میزان اندک درآمد فعالان این بخش است که می‌تواند به مرور موجب خروج سرمایه از این بخش شود.در حال حضار نیز بسیاری از فرزندان کشاورزان به دلیل زیان اقتصادی و سود اندک این بخش حاضر به ادامه راه پدران خود و ماندن در بخش کشاورزی نیستند و با وضع مالیات این دلزدگی و ناامیدی بیشتر از گذشته خواهد شد و آغازیست برای پایان امنیت غذایی!. به راستی در شرایط تحریم شیوع ویروس کرونا که بار سنگینی برای حفظ امنیت غذایی بر دوش کشاورزان است، چه ضرورتی به تصویب و اجرای این مصوبه دولتی بوده است و آیا مجلس موافق آن است یا خیر؟ مجلس شورای اسلامی که خود را حامی کشاورزان می داند، برای حمایت از کشاورزان جهت عدم اخذ مالیاتی، چه راهکارهایی خواهد داشت؟
حذف معافیت مالیاتی کشاورزان؛ خط قرمز مجلس
جعفر راستی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه یازدهمین مجلس شورای اسلامی معتقد است که معیشت کشاورزان و حمایت از صنعت کشاورزی به نفع کشاورز و مصرف کنندگان باید در اولویت قرار بگیرد، گفت: یقینا حذف معافیات مالیاتی کشاورزان که به ضرر این اقشار زحمتکش و موثر جامعه است، خط قرمز مجلس شورای اسلامی محسوب می شود و ما با آن مخالفیم چرا که در شرایط تحریم های ظالمانه و همچنین شیوع ویروس کرونا و شرایط نابسامان اقتصادی که نیاز کشور به تولیدات بیشتر است، نباید شاهد تصویب طرح هایی به ضرر کشاورزان و تولیدکنندگان داخلی کشورمان باشیم و این مغایر با منطق است و یقینا مجلس شورای اسلامی و به ویژه کمیسیون کشاورزی با چنین طرح هایی مخالف است.
به گفته وی، مجلس شورای اسلامی در حال برنامه ریزی گسترده برای حل مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم است و طرح معیشتی تامین کالای اساسی با بیشترین آرا از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و مجلس حامی اقشار ضعیف جامعه است تا باعث رفع مشکلات معیشتی آنان شود و یقینا مجلس شورای اسلامی مانع از ضایع شدن حق و حقوق کشاورزان به عنوان اقشار زحمتکش جامع می شود و باید دست به دست هم داد تا با افزایش تولیدات و محصولات کشاورزی، مانع از واردات محصولات کشاورزی شویم.
راستی در پایان با اشاره به برخی حمایت های مجلس از کشاورزان تاکید کرد: ساماندهی قوانین احداث آبخیزداری کشور و همچنین سنددار کردن زمین های کشاورزی به طوری که به نفع کشاورزان باشد، از جمله طرح هایی که کمیسیون کشاورزی مجلس آن را دنبال می کند و در گذشته، به این مباحث کمتر توجه شده بود اما منافع کشاورزان برای افزایش انگیزه های تولیدی، برای مجلس اهمیت دارد و ما در تلاش هستیم تا دولت، گندم را با نرخ بالاتری از کشاورزان خریداری کند چرا که شاهد افزایش قیمت سموم و کودهای شیمیایی بودیم و این افزایش قیمت، نباید به ضرر کشاورز تمام شود و دولت با حمایتش می تواند باعث افزایش انگیزه به کشاورزان شود.
هر طرحی که به ضرر کشاورز باشد مردود است
طرح مصوب شده کمیسیون اقتصاد دولت مبنی بر حذف معافیت مالیاتی کشاورزان به زودی در کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی به بحث و تبادل نظر گذاشته می شود به دلیل اینکه هنوز جزئیات این طرح منتشر نشده است، مجلس نمی تواند آن را مورد نقد و بررسی قرار دهد اما مصممم است که با چنین طرح هایی که به صورت لایحه به مجلس فرستاده می شود، مقابله نمایند.
محمد تقی نقد علی عضو کمیسیون کشاورزی هم با اشاره به موضوع مصوبه حذف معافیت مالیاتی کشاورزان توسط کمیسیون اقتصاد دولت اظهار داشت: اخبار زیادی در خصوص مصوبه دولت در جهت اخذ مالیات از کشاورزی شنیده ایم اما طرح این مصوبه را هنوز مطالعه نکرده ایم اما یقینا کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در راستای حمایت از صنعت کشاورزی فعالیت می کند و با حساسیت زیادی، این موضوع را دنبال خواهد کرد و هرگونه عمل غیرمنطقی که به ضرر کشاورزان باشد، مردود است.
به گفته این نماینده مجلس، موضوع حذف معافیت مالیاتی کشاورزی که توسط دولت مطرح شده است، به زودی در کمیسیون کشاورزی مجلس به بحث و تبادل نظر گذاشته می شود و باید ببینیم که دولت چه دلایلی برای طرح چنین موضوعی داشته است و دلایلش چیست.
نقدعلی معتقد است که مجلس شورای اسلامی هرگز راضی به تصویب مصوبه ای به ضرر کشاورزان نخواهد بود و طرح معافیت مالیاتی کشاورزی در راستای حمایت از صنعت کشاورزی و کشاورز تدوین شده بود و هر طرح جدیدی که با آن مغایرت دارد باید در کمیسیون کشاورزی مجلس به صورت کارشناسی و منطقی بررسی شود و مجلس هرگز نخواهد گذاشت که به جای حمایت از صنعت کشاورزی، قوانین و طرح هایی در راستای ضرر کشاورزان تصویب و اجرا شود.
این نماینده مجلس تاکید می کند که باید در شرایط فعلی اقتصادی کشور، مصوبه ها و طرح هایی به تصویب برسد که در راستای حمایت از کشاورزان باشد تا انگیزه برای تولید محصولات کشاورزی در کشور به بالاترین سطح ممکن برسد و نیازی به وارادات محصولات کشاروزی نداشته باشیم اما یقینا حذف معافیت مالیاتی در بخش کشاورزی، موجب آسیب زدن به صنعت کشاورزی می شود و ما به جای انگیزه دادن به کشاورز، موجب متضرر شدنش می شویم و این مسئله در مرور زمان می تواند آسیب جدی به صنعت و تولید کشاورزی وارد کند.
نقدعلی در پایان با بیان اینکه صنعت کشاورزی باید در اولویت برنامه های کشور قرار بگیرد، افزود: شیوع ویروس کرونا تا حد امکانی به همه صنایع کشور آسیب وارد کرده و صنعت کشاورزی هم از این مقوله مستثنی نبوده است و در کنار آن، حذف معافیت مالیاتی کشاورزی باعث می شود که سرمایه گذاری در بخش کشاورزی تا حد زیادی کاهش پیدا کند و اندک سود حاصل کشاورزی هم صرف اخذ مالیات شود و در کنار این مشکل، افزایش قیمت نهاده های کشاورزی هم از جمله عواملی است که به بخش کشاورزی کشورمان ضربه وارد می کند و دولت باید در راستای حمایت از کشاورزان، اقدام موثر انجام دهد.
معلوم نیست چرا در سال حمایت از تولید حذف معافیت مالیاتی کشاورزی مطرح شده است؟
زمانی که برای پی بردن به جزئیات طرح معافیت مالیاتی دولتی در بخش کشاورزی، با تعدادی از اعضای کمیسیون کشاورزی صحبت می کردیم، اکثر آنها نسبت به این طرح ابراز تعجب می کردند و تاکید داشتند که باید طرح را مطالعه کنند و اگر چنین موضوعاتی در مجلس مطرح شود، یقینا از کشاورز و صنعت کشاورزی حمایت خواهند کرد.
رحمت‌الله نوروزی عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به مصوبه حذف معافیت مالیاتی کشاورزان توسط کمیسیون اقتصاد دولت اظهار داشت: نیاز است که این طرح در کمیسیون کشاورزی مجلس به طور دقیق مورد نقد و بررسی قرار بگیرد و همکاران ما به بحث و تبادل نظر در خصوص جزئیات آن بپردازند تا ببینند دولت به چه دلایلی، در تلاش برای حذف معافیت مالیاتی از کشاورزان است.
وی سهولت بخشی در توسعه صنعت کشاورزی را جزو اولویت ها دانست و معتقد است که در جلسه ای که به زودی در کمیسیون کشاورزی مجلس برگزار می شود، طرح و مصوبه دولت مبنی بر اخذ مالیات از کشاورزان بررسی می شود و باید دانست که در شرایطی فعلی کشور که نیاز به تولید در بخش های مختلف علی الخصوص بخش کشاروزی جزو الزامات محسوب می شود، چرا طرح هایی در راستای کاهش انگیزه کشاورزان و سرمایه گذاران در صنعت کشاورزی مطرح شده است؟
نوروزی، جهش تولید را یکی از موضوعات مورد تاکید رهبرمعظم انقلاب اسلامی دانست و افزود: مقام معظم رهبری بارها در سخنرانی هایشان به موضوع تحقق بخشی به اقتصاد مقاومتی و ضرورت جهش تولید در کشور تاکید داشته اند و این نشان می دهد که باید سیاست ها و مصوبات مجلس و دولت در راستای حمایت از بخش تولیدی در همه بخش ها باشد و با توجه به اینکه بخش صنعت کشاورزی یکی از بخش های مهم در هر کشوری محسوب می شود، باید روش ها و راهکارهایی برای ایجاد انگیزه بیشتر در میان کشاورزان ایجاد کرد تا روز به روز شاهد خودکفایی بیشتر در تولید محصولات کشاورزی باشیم و علاوه بر تامین نیاز داخلی، بتوانیم صادرات را رونق ببخشیم.
واکنش کشاورزان به حذف معافیت مالیاتی بخش کشاورزی
سیدجعفر حسینی، مشاور عالی نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی در واکنش به تصمیم کمیسیون اقتصاد دولت مبنی بر حذف معافیت مالیات بخش کشاورزی، اظهار داشت: بر کسی پوشیده نیست که مالیات منبع درآمد دولت برای ارائه خدمات به مردم و ابزاری برای انگیزه فعالان اقتصادی است و کاهش یا معافیت مالیاتی در یک بخش، به منظور جلب سرمایه گذاری در آن حوزه است.
وی اضافه کرد: در همین راستا با استناد به ماده ۸۱ قانون مالیات‌های مستقیم درآمد حاصل از تمامی فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، پرورش ماهی و زنبور عسل، پرورش طیور و ماهیگیری، نوغان داری، احیای جنگل‌ها، باغات اشجار و نخیلات از پرداخت مالیات معاف هستند و متأسفانه کمیسیون اقتصادی دولت به دنبال حذف این قانون حمایتی مهم از بخش کشاورزی است.
این فعال بخش خصوصی تصریح کرد: در واقع دولت‌ها مالیات دریافت می‌کنند تا به جامعه خدمات بدهند مگر خدمتی مهم‌تر از تأمین غذای مردم که بر عهده کشاورزان است، وجود دارد؟ بنابراین بدون تردید وضع مالیات بر کشاورزی در راستای تأمین منافع ملی نیست.
به گفته حسینی، در شرایط کنونی که کشاورزان با مشکلات عدیده ای مانند افزایش هزینه‌های تولید ناشی از تخصیص ارز نیمایی به نهاده‌ها، کودهای شیمیایی و سموم، تأثیرات تورم افسار گسیخته بر این بخش و مهم‌تر از آن یاس و نامیدی از کشت‌های نافرجام متأثر از نوسانات بازار مواجه هستند، تصمیم دولت و حذف معافیت مالیاتی بخش کشاورزی به نفع جامعه نیست و در این میان این سوال نیز مطرح می‌شود که وضع مالیات بر بخش کشاورزی به نفع دولت است یا به نفع مصرف کننده؟ این اقدام موجب می‌شود که سرمایه گذاری در بخش کشاورزی با عدم استقبال روبرو شود و تولید داخلی و تأمین امنیت غذایی کشور به مخاطره می‌افتد بنابراین دولت مجبور به واردات کالاهای اساسی با هزینه بیشتر می‌شود و در نهایت هم دولت و هم تولیدکننده و هم مصرف کننده متضرر می‌شوند.
شما هم نظرات خود را درباره مالیات برکشاوزان بنویسید.
According to the Iranian constitution, farmers do not pay taxes. But this law is completely wrong and leads Iran to the destruction of resources. In Iran, no one pays for the use of groundwater, and every year the groundwater level decreases and agriculture will destroy.
۵۰۰ هزار تومان به ۲۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان افزایش یافت.غلامی افزود: برای اجرای طرحهای آبیاری کم فشار نیز کمک بلاعوض دولت از هفت میلیون تومان به هفت میلیون و ۷۰۰ هزار تومان افزایش یافت.
