کنتور هوشمند آب و برق ترکیبی است از یک کنتور دیجیتال برق ، یک کنتور حجمی آب و مجموعه مدیریت مصرف. این کنتور با اندازه گیری پارامترهای برق مصرفی، مخصوصا توان اکتیو و راکتیو و با توجه به نوع الکتروپمپ، دبی لحظه‌ای و حجم آب مصرفی را محاسبه و ثبت می‌کند.
براساس ماده ۱۲ قانون توزیع عادلانه آب ابزار اندازه‌گیری آب الزام وزارت نیرو به اندازه‌گیری آب با نصب کنتور است. در قانون تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه نیز این مسأله بر عهده وزارت نیرو گذاشته شده است.
این کنتور، نخستین بار، بر اساس روشی که چند محقق ایرانی برای اندازه گیری آب پمپاژ شده توسط الکتروپمپ ها اختراع کرده‌اند. توسط یکی از شرکتهای مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران، طراحی و ساخته شده است.
اولین ویرایش تحقیقاتی کنتور هوشمند آب در سال ۱۳۸۱ طراحی و به عنوان پایلوت در چند استان کشور نصب شد. تولید صنعتی و نصب کنتور هوشمند آب و برق، از سال ۱۳۸۵ و به عنوان یکی از ۱۰ طرح تعادل بخشی سفره‌های آب زیرزمینی، موضوع ماده ۱۷ قانون برنامه چهارم توسعه، آغاز شد. از سال ۱۳۸۹ و به دنبال تصویب قانون تعیین تکلیف چاههای آب فاقد پروانه، نصب کنتور هوشمند آب و برق بر روی همه چاههای کشاورزی، به هزینه مالکان چاهها اجرا می‌شود.مطابق قانون، باید همه چاههای کشور تا پایان برنامه پنجم توسعه به کنتور مجهز شده باشند.
کنتور هوشمند آب و برق تاکنون به صورت متمرکز یا پراکنده در همه استانهای ایران نصب شده است. با نصب کنتور هوشمند آب و برق، صرفه جویی قابل توجهی در برداشت آب از سفره‌های آب زیرزمینی و مصرف برق در پیک شبکه، مخصوصا در مناطقی که پروژه کامل انجام شده است، به وجود آمده است.
در استان خراسان رضوی در سال ۹۰، ۱۳۰۹ کنتور در قالب طرح تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی به صورت آزمایشی در مشهد و مه‌ولات نصب شد. از سال ۹۱ براساس قانون ۹۳۸۸ چاه در استان به کنتور هوشمند مجهز شد و امروز ۱۰۰درصد چاهها از کنتور هوشمند برخوردار است.
هم‌اکنون امکان نظارت بر بهره‌برداری از چاهها با نصب این کنتورها در اتاق مانیتورینگ ما فراهم شده است. در این سیستم مانیتورینگ تحلیل حجمی آب و کنترل اضافه‌برداشت‌ها هم‌چنین اصلاح فرهنگ بهره‌برداری مورد توجه قرار گرفته است.
مدیرکل آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی معتقد است با اشاره به مبنای عمل بین وزارت جهاد کشاورزی و نیرو برای میزان بهره‌برداری آب از چاههای کشاورزی خاطرنشان کرد: وزارتخانه‌های نیرو و جهاد کشاورزی در این خصوص توافق کرده‌اند که مبنای عمل برای بهره‌برداری از آب چاهها کنتورها خواهد بود. وی با بیان این‌که ما آمادگی ایجاد دسترسی سازمان جهاد کشاورزی به سامانه مانیتورینگ کنتورهای چاههای آب را داریم، گفت: پیش از این بین اداره‌کل آب منطقه‌ای و سازمان جهاد کشاورزی استان صورت جلسه‌ای امضا شد و کاهش برداشت ۷۰۰ میلیون مترمکعبی از چاهها مورد تأکید قرار گرفت.
مدیرکل آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی تصریح کرد: ما هیچ‌گاه به کشاورزان دیکته نمی‌کنیم که کنتورها را خاموش کنند بلکه تنها خواسته مدیریت حجم آب مصرفی است. این مسأله‌ای است که باید کشاورز مشخص کند. هم‌اکنون منابع آبی ما محدود است و در شورای برنامه‌ریزی استان برای همه دشت‌های خراسان‌رضوی برنامه‌ای مورد تصویب قرار گرفت که براساس آن تا سال ۱۴۲۰ میزان برداشت از هر کدام از دشت‌های استان مشخص شود.
اما رئیس جهاد کشاورزی خراسان رضوی معتقد است : یکی از مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد این است که میزان برداشت آب از چاههای کشاورزی باید توسط سازمان جهاد کشاورزی تعیین شود و این در حالی است که هم اکنون توسط شرکت آب منطقه‌ای تعیین می‌شود.
مشخصات فنی کنتورهای هوشمند آب کشاورزی مخصوص چاههای برقی و دیزلی
این نوشته مانند سایر نوشته های rooinkala در حال مطالعه و بروزرسانی است.