انار درختچه ‎ای است که اصل آن را آسیای شرقی و ایران نوشته‎اند. به طور وحشی در جنوب قفقاز و جنگل‎های شمال ایران، ساوه و پنجاب هندوستان، وجود دارد.آثارمیوه انار را در گورهای  مصر باستان متعلق به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد تشخیص داده‎اند عربهای مسلمان به سبب علاقه‎ای که به این میوه داشتند، پس از فتح س

رزمین اسپانیا، کشت آن را در آنجا معمول کردند و حوالی سده هشتم، شهری در اسپانیا که اکنون به نام «گراوانا» وجود دارد، در گذشته انارستان نام داشته است.میوه انار نزد قدیمیان بعنوان سمبل تولید مثل و عشق شمرده می‎شد و بنا به افسانه‎های دیگر انار به واسطه دانه‎‎های فراوانش بعنوان سمبل عامیانه ثروت و تولید مثل شناخته می‎شده است. به همین سبب است که در بعضی از نواحی ترکیه، هنوز هم، تازه عروسان، یک انار رسیده را به زمین می‎کوبند تا بدانند چند دانه به بیرون پرتاب می‎گردد و آن رانشانگر تعداد فرزندان آینده خود می‎دانند .

شرایط کشت انار

درخت انار را می توان در بیشتر خاک ها کشت کرد. و خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد.ریشه‎ های درختان انار تا عمق ۱/۵ متری در زمین نفوذ می‎کنند و در عرض ۳ متری هم در سطح زمین پخش می‎شوند. درخت انار به کم آبی مقاوم بوده و نسبت به سایر درختان میوه نیازمندیش کمتر می‎باشد ولی این بدان معنی نیست که به آبیاری دستی نیازی ندارد. برای رشد و توسعه بیشتر ریشه‎ها، باید دقت نمود که سطح آبهای زیرزمینی بالا نباشد در اینصورت بایستی اقدام به زهکشی نمود. میزان آب آبیاری بر حسب عوامل گوناگون از قبیل جنس و عمق خاک،‌شرایط  محیطی، محل و سن درخت متفاوت می‎باشد و میزان دورهای آبیاری را بایستی در هر محل تعیین و تنظیم نمود.

مهمترین ماده مغذی برای درختان جوان انار بویژه در سال اول پس از کاشت آبیاری کافی می باشد. بویژه دوره های خشک برای بهبود رشد و عملکرد و اندازه میوه بسیار مهم است اگر درختان انار در زمان گلدهی رطوبت کافی نداشته باشند باعث ریزش گل می شود ( زیادی هم باعث ریزش گل می شود).

درخت انار به کود بسیار کمی نیاز دارد و در زمان آبدهی از کودهای از کودهای کامل NPK استفاده کنید. درخت انار را به هیچ وجه در سالهای اول بارور نکنید و بخاطر داشته باشید کود زیاد بد است و باعث رشد سنگین تر شاخ و برگ می شود که بر تولید میوه تاثیر می گذارد و حتی باعث ریزش میوه می شود.

پس از احداث باغ انار ، آبیاری مهمترین عامل در عملکرد کیفی و کمی باغات انار میباشد. اگر میخواهید تولید میوه بهینه داشه باشد، آبیاری درخت انار اهمیت زیادی دارد. این مقدار آب به چندین عامل بستگی دارد. از جمله میزان بارندگی، نوع خاک ، و زهکشی خاک. درخت انار تحمل شرایط هوای بسیار خشک را دارد. اما برای تولید میوه به رطوبت کمی در خاک نیاز دارد.

آبیاری درخت انار به به چند روش مثل آبیاری غرقابی – نواری – قطره ای – بارانی و بابلر انجام میشود. که میتواند آب چاه – رودخانه و یا قنات باشد. در بین سیستمهای تحت فشار بهترین روش بابلر است. که در کنار هر درخت یک یا دو شیر نصب می گردد. و باید دقت نمود درختان گردو از اواخر مهر ماه دیگر آبیاری نشوند. چون آبیاری درخت گردو در فصل پاییز و زمستان موجب سرما زدگی درختان میشود.

بطور کلی انار ها در خاک شنی به آب و کود بیشتری نیاز دارند و در خاکهای سنگین تر بر پایه خاک رس به اندازه کافی آب احتیاج ندارند.

در نظر داشته باشید  پس از کاشت درختان انار به آب سنگین نیاز دارند و در روزهای اول کاشت دوره آبیاری را کوتاه تر کنید. این عمل باعث تحریک ریشه و شوک نهالها را کاهش می دهد و از خشک شدن نهال جلوگیری می کند. در باغهای با خاک های متوسط ، نیاز نیست هر روز نهال ها را آبیاری کنید و در بیشتر مواقع غیر از این باعث آب آلودگی و رطوبت زیادو در نتیجه پوسیدگی ریشه و سایر بیماریها می شود. در صورت عدم بارندگی کافی آب فقط برای مرطوب نگه داشتن ریشه و اطراف آن نیاز دارد. بخاطر داشته باشددر زمان آبدهی به  هیچ وجه از پاشیدن آب بر روی نهالها خودداری کنید.

وقتی میوه روی درخت انار وجود دارد، درخت خاک کاملا مرطوب را ترجیح می دهد و در دوره های طولانی هوای خشک، اگر آبیاری کم باشد باعث ریزش میوه و کوچک شدن میوه می شود.

اگر به دلایلی در دوره های خشکسالی نتوانید آب کافی را تامین کنید، فقط برای زنده ماندن درخت تلاش کنید و از تولید میوه صرف نظر کنید.

در جدول ذیل نیاز آبی روزانه درخت انار در باغی با تراکم ۱۰۰۰ درخت در هکتار و سطح سایه انداز ۵۰ درصد از محدوده آبیاری توسط درختان باغ آورده شده است.

نیاز ناخالص آبی روزانه درختان انار در ماههای مختلف سال بر حسب لیتر

سن درخت

فروردین

اردیبهشت

خرداد

تیر

مرداد

شهریور

مهر

آبان

آذر

دی

بهمن

اسفند

۱

۵

۱۰

۱۲

۱۵

۱۵

۱۰

۵

۵

–

–

–

۵

۲

۱۰

۱۵

۲۰

۲۵

۲۵

۲۰

۱۵

۱۰

۵

۵

۵

۱۰

۳

۱۵

۲۰

۲۵

۳۰

۳۵

۴۰

۳۰

۱۵

۱۰

۱۰

۱۰

۱۵

۴

۱۵

۲۵

۳۵

۴۰

۴۵

۴۰

۳۵

۲۰

۱۵

۱۵

۱۵

۲۰

۵ و بیشتر

۱۵

۲۵

۴۰

۵۵

۶۵

۵۰

۴۰

۲۰

۱۵

۱۵

۱۵

۳۰

این اعداد تعیین کننده نیاز ناخالص در سیستم قطره ای با راندمان ۹۰% میباشد.
• این نیاز آبی برای دمای محیطی حداکثر ۳۵ درجه سانتیگراد تعریف شده است افرایش دما محیطی باغات به بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد نیاز آبی درخت انار را تا ۱۰۰ لیتر در روز افزایش میدهد.
• این نیاز آب مربوط به اقلیمهای گرمی نظیر ساوه، یزد، اصفهان، خراسان و فارس که از عمده مراکز انارکاری ایران هستند در نظر گرفته شده است.
• نیاز آبی درخت در نیمه دوم از طریق بارندگی تامین میشود. در صورت خشکسالی و عدم بارش به اندازه مطلوب تامین کمبود آب از طریق آبیاری ضرورت دارد.

آب زیادی در فصل پاییز هنگام رسیدن میوه باعث ترک میوه می شود (کمبود آب هم باعث ترک خوردگی میوه می شود). ایده این است در فصل پاییز مثل تابستان رطوبت خاک را حفظ کنید.

هنگام آبیاری با سیستم خودکار بهتر است تایمر خود را در ساعات اولیه صبح تنظیم کنید، نه در اواخر عصر یا شب انجام دهید. کهمی تواند منجر به بروز قارچ و سایر بیماری های شاخ و برگ شود. در طی چند هفته اول پس از کاشت، رطوبت خاک را بررسی کنید و در صورت لزوم زمان آبیاری را تنظیم کنید، تا رطوبت کافی برای درخت حفظ شود.

درخت انار بالغ را در فصل خشک در سال حداقل ماهی دو بار در سال آبیاری کنید. مرطوب نگه داشتن خاک از ترک خوردگی میوه انار جلو گیری می کند.

غرق آب کردن باغ در زمستان سرد، می تواند از سرما زدگی و یخ زدگی درختان جلوگیری کرد.

تکثیر درخت انار

ساده ترین، مفید ترین و متداول ترین شیوه تکثیر و ازدیاد درختان انار استفاده از قلمه می باشد. برای تهیه قلمه بهتر است از قلمه های طویل تر آفتاب خورده و قوی استفاده نمود. طول قلمه نباید از ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر کمتر باشد تا بتوان نهالی پایا و استوار تولید نمود.

آماده سازی خزانه

زمین خزانه را با انجام شخم عمیق در دو جهت عمود بر هم آماده می کنند که بهتر است خاک خزانه خیلی سنگین نباشد تا امکان ریشه زایی بهتر و رشد مطلوب فراهم گردد. بهترین زمان گرفتن قلمه و کشت آن در خزانه هنگام خواب درخت است. لذا توصیه می شود بلافاصله پس از یخبندان و سرمای زمستان اقدام به تهیه خزانه و گرفتن قلمه نمود. پس در شهرهای حاشیه کویر مرکزی ایران اوایل اسفندماه بهترین زمان است.

پس از گذشتن یک سال در صورتی که نهال ها خوب آبیاری شوند و با علف های هرز خزانه مبارزه شود قابل انتقال به زمین اصلی خواهند بود. نهال های ریشه دار شده باید دارای رشد خوب، عاری از بیماری ها و نماتدها و قوی باشد تا بتوان در اسفندماه آن را منتقل نمود.

اگر زمان قلمه گرفتن، نوع قلمه، رقم مناسب و حمل و نقل قلمه با دقت انجام گیرد ریشه زایی در فضای باز بیش از ۹۰ درصد خواهد بود. در صورتیکه قلمه ها در گلخانه و درون گلدان پلاستیکی کشت شوند اولا ملزم به انتقال نهال قبل از بیدار شدن نبوده و می توان در سطح وسیع پس از اردیبهشت نسبت به واکاری نهال های خشک شده اقدام نمود. ثانیا از درصد بالاتر ریشه زایی نسبت به فضای باز برخوردار خواهیم بود. لازم به ذکر است کوتاه نمودن زمان جدا کردن قلمه از پایه مادری تا کشت آن در خزانه نقش بسیار مهمی در افزایش درصد ریشه زایی خواهد داشت.

به منظور انتخاب رقم باید پایه را در سال قبل و زمانی که درخت دارای محصول بوده و یا از باغات مادری که بدین منظور ایجاد شده اند انتخاب نمود. کشت قلمه انار در خزانه و در فضای باز به دو طریق و بدون استفاده از هورمون ریشه زا به راحتی امکان پذیر است.

کشت به صورت کرتی

قلمه ها را به فواصل ۵۰ سانتی متر بین دو ردیف و فواصل ۳۰ سانتی متر روی ردیف درون کرت های کوچکی که کاملا مسطح باشند کشت می کنند.

کشت به صورت جوی و پشته

در دو طرف جوی هایی به عرض ۲۰ تا ۵۰ متر، قلمه های طویل تر به صورت نسبتا مایل کشت می شوند. فواصل قلمه ها از یکدیگر نیز ۳۰-۲۵ سانتی متر می باشد. هر قلمه باید فضای کافی جهت ریشه دار شدن در اختیار داشته باشد به نحوی که ریشه ها با یکدیگر تداخل نداشته و در زمان نقل و انتقال موجب قطع ریشه های موئین نگردد.

این نوشته مانند سایر نوشته های rooinkala در حال مطالعه و بروزرسانی است. نظرات و تجربیات خود را درباره این نوشته اعلام فرمایید.